Trafik Kazalarında Araç İşleten Sıfatı ve Sorumluluğu
Trafik kazası neticesinde meydana gelen zarardan Karayolları Trafik Kanunu’nda işleten olarak sayılan kişiler de tıpkı kazada kusuru bulunan diğer aktörler gibi sorumludurlar. Üstelik araç işleteninin sorumluğu diğer sorumlulardan farklı olarak kusursuz sorumluluk olarak düzenlenmiş bulunmaktadır. Yani hiçbir kusuru olamasa da araç işleteni meydana gelen zarardan sorumlu olmakta, zararın tazmini kendisinden istenebilmektedir.
Araç İşleteni Kimdir ?
Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.
Tanımlamaya göre aracın ruhsatında malik olarak görünen kişi, mülkiyeti muhafaza kaydıyla satış halinde sicilde alıcı gözüken kişi, uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin hallerinde kiralayan, rehin veya ariyet olarak alan kişi işleten sıfatıyla meydana gelen trafik kazasında zarara gidermekle sorumludurlar.
İşleten ve Bağlı Olduğu Teşebbüsün Sorumluluğu
Karayolları Trafik Kanunu 85 ve devamı maddelerinde bu sorumluluğun ayrıntıları ele alınmıştır. Burada genel hatları itibariyle konuyu ele alacak olursak bu kişilerin sorumluğu kanunda kusursuz sorumluluk olarak düzenlenmiş ve diğer sorumlularla birlikte müşterek ve müteselsil olarak sorumlu olacakları kabul edilmiş bulunmaktadır.
Örneğin özel bir otobüs firmasının seyir halindeki otobüslerinden birinin karıştığı kazada meydana gelen zarardan otobüsün maliki ve bilet kesen otobüs firması işleten sıfatıyla sorumludur.
Meydana gelen zarar bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına sebebiyet verilmesi şeklinde olabileceği gibi maddi bir hasarın medyana getirilmiş olması şeklinde de olabilir.
Sorumluluktan Kurtulma
İşleten ancak kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin ağır kusurundan meydana geldiğini ispatlayarak sorumluluktan kurtulabilir. İşletenin veya eylemlerinden sorumlu tutuldukları kişilerin kusuru ile araçtaki teknik arızalar işletenin sorumluluktan kurtulmasını engelleyecektir.
Eğer zarar görenin de kazanın meydana gelmesinde kusuru bulunuyorsa hakim işletenin sorumluluğunu bu oranda düşürebilmektedir. Yargılama esnasında alınan uzman raporlarında tarafların kusurları yüzdelik oranlar üzerinden belirlenmekte, zarar görenin kusur oranına denk düşen zarardan işleten sorumlu tutulmamaktadır.
