Boşanma Sebepleri ve Türlerine Göre Nedenleri

Evlilik birliğini sona erdiren boşanma nedenleri Türk Medeni Kanunu’nda sayılmıştır. Bunlardan bazıları özel boşanma sebepleri olarak bazıları ise genel sebepler olarak düzenlenmiştir. Zina, hayata kast, pek kötü muamele ya da onur kırıcı davranış, küçük düşürücü suç işleme, haysiyetsiz hayat sürme, terk, akıl hastalığı özel sebeplere örnek oluşturur. Bu sebeplerin varlığı halinde boşanma davanızı boşanma avukatı desteği ile açmanızı öneriyoruz.

Genel sebepler ise kanun tarafından tek tek sayılmamış, ortak hayatın sürdürülmesinin taraflardan beklenemeyeceği şekilde evlilik birliğini temelinden sarsan her türlü davranış olarak açıklanmıştır. Yazımızda evlilik birliğini temelinden sarsan ve ortak yaşamı çekilmez hale getiren boşanma nedenlerini açıklayacağız. Evlilik birliğini temelinden sarsabilecek bu tür davranışları fiziksel, psikolojik, ekonomik ve cinsel olmak üzere dört grup altında incelemek mümkündür.

Fiziksel Şiddet Sebebiyle Boşanma

Vücut bütünlüğünü ihlal eden her türlü fiziksel şiddet eylemi bu kapsamdadır. Tokat atmak, hırpalamak, boğazını sıkmak, işkence etmek, cisim atmak, hastaneye gitmesini engellemek, odaya kilitlemek, soğukta bırakmak bunlara örnek gösterilebilir. Aynı zamanda ceza hukuku anlamında suç teşkil eden bu eylemler fiziksel şiddet sebebiyle boşanma nedenini oluşturmaktadır.

Fiziksel şiddet hangi gerekçe ile gerçekleştirilirse gerçekleştirilsin suç olma vasfını ve boşanma sebebi oluşturma özelliğini kaybetmez. Bunun için yapılması gereken ilk etapta vücutta şiddete bağlı bir iz veya hasar varsa hastaneden darp raporu almaktır ve vakit kaybetmeden suç duyurusunda bulunarak konuyla ilgili emniyet veya savcılığa ifade vermektir. Bu şekilde boşanma davasında çok önemli bir delil elde etmiş olursunuz. Fiziksel şiddete mağdur kaldığınız için emniyete yapacağınız başvuruyla uzaklaştırma kararı da almanız mümkündür.

Psikolojik Şiddet Nedeniyle Boşanma

Fiziksel olmasa da kişiye psikolojik ve duygusal olarak şiddet uygulanması da boşanma nedenleri arasındadır. Örnek vermek gerekirse sürekli hakaret ve küfre maruz kalmak, şantaja uğramak, tehdit edilmek psikolojik şiddet olarak kabul edilir. Bağırmak, korkutmak, azarlamak, aşağılamak, başkalarının yanında küçük düşürmek, sürekli kısıtlamak, dışarı çıkmaya izin vermemek, sosyal hayatı engellemek, aileyle veya arkadaşla görüşmeyi engellemek de psikolojik duygusal şiddete örnek gösterilebilir.

Psikolojik ve duygusal şiddet örneği oluşturan eylemler genelde bir defayla sınırlı kalmaz ve sistematik bir şekilde devam eden eylemler silsilesi şeklinde devam eder. Psikolojik şiddetin etkisi ile şiddete maruz kalan kişide ruhsal sorunlar ve depresyon hali gözlemlenmeye başlar.

Ekonomik Boşanma Nedenleri

Evin giderlerine katılmamak, eşin ve çocuğun ihtiyaçlarına duyarsız kalmak, imkanı olduğu halde eşe ve çocuklara para vermemek, imkanı olduğu halde çalışmamak, eşi istemediği bir işte çalışmaya zorlamak, eşi çalışmak istediği halde çalışmasına engel olmak, ailenin ekonomik geleceğiyle ilgili konularda fikir almamak, bağımsız bir aile yaşamını tesis edememek, eşi kendi ailesiyle yaşamaya zorlamak ekonomik boşanma nedenleri arasında sayılabilir.

Mahkeme ekonomik boşanma sebeplerini değerlendirirken tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını değerlendirecektir. Örnek vermek gerekirse sakat kalan eşin çalışma imkanının kısıtlı olması halinde evin ortak giderlerini karşılayamıyor olması diğer eşin çalışma imkanının bulunması halinde bir boşanma nedeni olarak görülemeyecektir.

Cinsel Boşanma Sebepleri

Cinsel şiddet olarak da tamamlanabilecek eşi istemediği cinsel davranışlara zorlamak şeklindeki eylemler hem ceza kanununda şikayete bağlı bir suç olarak düzenlenmiştir hem de boşanma sebebi teşkil etmektedir. Evlilik dışı üçüncü bir kişiyle duygusal veya cinsel ilişki yaşamak özel boşanma sebeplerinden olan zina nedeniyle boşanma sebebidir.

Çocukların cinsel istismarı, ensest ilişkiler, eşi başkalarıyla ilişkiye zorlamak, fuhuş, zorla çocuk doğurtmak, zorla kürtaj, müstehcenlik, eşlerden birinin istemediği her türlü cinsel davranış cinsel boşanma nedeni sayılacak ve boşanma davasında ileri sürülebilecektir.

Bunun yanında eşlerin cinsel birlikteliğini olumsuz etkileyecek veya imkansız hale getirecek iktidarsızlık, vajinismus gibi cinsel rahatsızlıklar, bulaşıcı hastalıklar tedavi yoluna gidilmesine rağmen çözüm bulunamamış olması şartıyla boşanma nedeni kabul edilebilecektir.

Boşanma Nedeni Sayılamayacak Haller

Yukarıda saydığımız örneklerin aksine boşanma nedeni olarak kabul edilemeyecek ve Yargıtay kararlarına da konu olmuş bazı örnekler vermek istiyoruz. Örneğin eşlerden herhangi birinin kendi kusuru olmaksızın tehlikeli bir hastalığa yakalanmış olması boşanma nedeni kabul edilmeyecektir. Evlenirken yüklenilmiş olunan sadakat yükümlülüğü iyi günde olduğu kadar kötü günde de eşin yanında olmayı ve hastalığa katlanarak evlilik birliğini sürdürme sorumluluğunu gerektirmektedir.

Eşler arasında yaş farkının olması, eşler arasında din ve inanç farklılıklarının olması, eşlerden birinin iş arkadaşıyla sokakta görülmesi, eşlerden birinin üvey çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi Yargıtay tarafından boşanma sebebi olarak kabul edilmemiştir. ( bkz. DURAL, ÖĞÜZ, GÜMÜŞ, Aile Hukuku, Filiz Kitabevi, 2008, sy. 115)