Anonim ve Limited Şirket Esas Sözleşmesi Nasıl Değiştirilir?

Şirket esas sözleşmesi nasıl değişir sorusunu şirket türüne göre limited şirket ve anonim şirket olarak ikiye ayırıp cevaplamak gerekir. Türk Ticaret Kanunu’nda her iki şirket türünde de şirket esas sözleşmesinin nasıl değiştirileceği düzenlenmiş bulunmaktadır.

Anonim Şirket Esas Sözleşmesi Değişikliği

Türk Ticaret Kanunu 452 ve devamı maddelerinde anonim şirketlerin esas sözleşme değişikliği düzenlenmiştir. Anonim şirket genel kurulu müktesep ve vazgeçilmez haklar saklı kalmak üzere esas sözleşmeyi değiştirme yetkisini haizdir. Ancak kuruluşu Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın iznine bağlı olan şirketlerin esas sözleşme değişikliği öncesinde de Bakanlıktan izin almış olması gerekir, diğer şirketlerde ise yönetim kurulunda kararlaştırılan değişiklik taslağının genel kurul toplantısı öncesi usulünce ilan edilmiş olması gerekir.

Anonim şirket esas sözleşmesinin değiştirilebilmesi için kanunda öngörülen çoğunluklar ise şöyledir. Kanunda ve esas sözleşmede farklı bir düzenleme yer almadığı takdirde şirket sermayesinin en az yarısını temsil eden üyelerden oluşan genel kurulda, mevcut oyların salt çoğunluğu ile sözleşme değişikliği kararı alınabilecektir. Eğer ilk toplantıda toplantı yeter sayısı sağlanamazsa 1 ay sonra yapılacak genel kurul toplantısında üçte bir temsil yeterli olacaktır.

Ancak kanun konu itibariyle ehemmiyetli gördüğü bir takım esas sözleşme değişikliklerini sermayenin tümünü oluşturan pay sahiplerinin oybirliği ile karar almasına bağlamıştır.

• Bilanço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük koyan kararlar.
• Şirketin merkezinin yurt dışına taşınmasına ilişkin kararlar.

Bir takım esas sözleşme değişikliği kararları ise sermayenin en az yüzde yetmişbeşini oluşturan payların sahiplerinin oylarıyla alınır

• Şirketin işletme konusunun tamamen değiştirilmesi.
• İmtiyazlı pay oluşturulması.
• Nama yazılı payların devrinin sınırlandırılması.

Limited Şirket Esas Sözleşmesi Değişikliği

Türk Ticaret Kanunu 589 ve devamı maddelerinde limited şirket esas sözleşmesi değişikliği düzenlenmiştir. Limited şirketlerde şirket esas sözleşmesinin değiştirilebilmesi için aranan oy nisabı şirket esas sermayesinin üçte ikisini temsil eden ortakların çoğunluğudur. Ancak şirket esas sözleşmesinde daha önceden bunun aksi bir çoğunluk kabul edilmiş olabilir.

Ayrıca kanun konu itibariyle ehemmiyetli bir takım değişiklikler bakımından da karar nisabını arttırmış bulunmaktadır. Buna göre temsil edilen oyların en az üçte ikisinin ve aynı zamanda oy hakkı bulunan esas sermayenin tamamının salt çoğunluğunun oyu ile aşağıdaki kararlar alınabilecektir.

• Şirket işletme konusunun değiştirilmesi.
• Oyda imtiyazlı esas sermaye paylarının öngörülmesi.
• Esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılması, yasaklanması ya da kolaylaştırılması.
• Esas sermayenin artırılması.
• Rüçhan hakkının sınırlandırılması ya da kaldırılması.
• Şirket merkezinin değiştirilmesi.
• Müdürlerin ve ortakların, bağlılık yükümüne veya rekabet yasağına aykırı faaliyette bulunmalarına genel kurul tarafından onay verilmesi.
• Bir ortağın haklı sebepler dolayısıyla şirketten çıkarılması için mahkemeye başvurulması ve bir ortağın şirket sözleşmesinde öngörülen sebepten dolayı şirketten çıkarılması.
• Şirketin feshi

2013 yılında Kanun’a eklenen bir madde ile şirket ortaklarından birinin ortaklıktan çıkartılma şartlarına ilişkin sözleşmede yapılacak değişiklik şirket sermayesini temsil eden tüm ortakların genel kurulda oy birliğine bağlanması koşuluna bağlanmıştır.